کد مطلب:223671 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:202
مشهد طوس
گفته شد كه حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا ابن جعفر بن محمد بن علی ابن الحسن شهید علیه السلام تولدش در پنجشنبه 11 ذیقعده سال 148 هجری از مادرش نجمه كه از مردم زنگبار و مكنی بام البنین بوده در مدینه متولد شد و پس از 55 سال و 10 ماه و 14 روز در جمعه 29 ماه صفر سال 203 هجرت بزهر آلوده بانگور شهید شد و بنا بر روایتی آن حضرت دو زن نكاحی یك مدخوله و دیگری غیر مدخوله كه دختر مأمون بوده است و 5 پسر و یك دختر آورد و مسافرتش از مدینه بمكه و بطوس برای ولایت عهدی مأمون انجام گرفت.
قصبه ای بوده در طوس كه حمید بن قحطبه از طرف هارون حاكم آنجا بود و آنجا منزل شخصی و عمارت و باغی داشته است - حمید بن قحطبه علاوه بر آنكه از عمال و نمایندگان فاضل هارون بود در نزد هارون هم مقام شامخی داشت او محرم اسرار بود و زبان اخبار شاهد گفتار است.
روی اصل خصوصیتی كه هارون با حمید داشت چون در طوس بمرد او در خانه حمید بسناباد دفن كردند انجا باغی بود خوش منظر عبدالله مأمون پسرش روی قبر پدر قبه ای ساخت كه معروف بقبه ی هارونی شد.
مأمون بر خلاف پدر با علویین و هاشمیین خوش رفتار می كرد ولی آتش كینه ی دیرینه ی او فرونمی نشست و با آنكه حضرت امام رضا علیه السلام را از مدینه آورد كه خلافت باو بدهد و او را هم ولیعهد نمود با اینحال در نتیجه ی سعایت اطرافیان و شعله ور شدن آتش كینه ی دیرینه حضرت ر ضا را مسموم نمود و چون آ
حضرت را شهید نمود مأمون برای عوام فریبی جنازه ی حضرت را با تمام تشریفات سلطنتی برداشت و با احترام آن حضرت را در آن قبه دفن كرد ولی می خواست قبر هارون را قبله ی قبر امام هشتم قرار دهد موفق نشد و مرقد امام رضا علیه السلام قبله ی قبر هارون شد و در این موضوع اخبار بسیاری است كه چون خواستند قبر را بكنند هر اندازه كلنگ زنها جمع شدند و قدرت بكار بردند نتوانستند آنجا كه منظور مأمون بود حفر كنند تا بالاخره بالای سر هارون قبر كنده شد و آب در آن پدیدار شد و چند ماهی سپس خشك شد و جسم مبارك امام رضا علیه السلام را دفن كردند.
یكی از مستشرقین می نویسد: ایران كه جلال و عظمت باستانی آن مستغنی از هر بیانی است بر آستانهائی تقسیم شده كه مهم ترین آنها خراسان، آذربایجان، فارس و كرمان
[ صفحه 69]
است. مشهد در آستان خراسان واقع و بنای اصلی این شهرستان بعد از سیصد هجری یعنی در تقریبا 654 سال قبل آغاز گردید. سبب اصلی و علت نهائی آبادی مشهد وجود مقدس حضرت رضا بود كه در سناباد مدفون گردید. ازبكها در سال 925 هجری مشهد را متصرف، اهالی آن را قتل عام نمودند. پس از 21 سال شاه طهماسب آنرا پس گرفت و مجددا 61 سال دیگر باز محمد سلطان ازبك این شهر را تصرف و ساكنین آن را عرضه ی شمشیر قرار داد - در 1019 هجری سیصد و چهل و یك سال قبل خیابانی در برابر صحن مطهر احداث نمود و جانشین های او هم در هر موقع بزیارت مشهد موفق شدند بر عمران و آبادی آن افزودند گنبد مطهر بارگاه حضرت رضا در ششصد و سی و پنجسال قبل در زمان سلطنت غزنویان ساخته شد. در 524 سال قبل طلا پوشی آن بوسیله ی شاهرخ بعمل آمد و مسجد گوهرشاد را گوهرشاد همسر شاهرخ بنا نمود سپس هر شاهزاده كه بزیارت قبر مطهر حضرت موفق می گردید بر قسمتی از ساختمان آن افزوده یا شی ء نفیسی تقدیم آستان مبارك می نمود تا 124 سال قبل كه فتحعلی شاه صحن نو را تأسیس و بنا نمود.
مقام عالی و استان قدس حضرت رضا علیه آلاف التحیة الثنا نه تنها بر مسلمانان دنیا پوشیده نیست بلكه مورخین بیگانه هم بعظمت قدر و منزلت این امام اعتراف دارند گنبد - و مناره ی طلا زیارتگاه امام رضا امام هشتم در مشهد است و این شهر نام خود را كه بمعنی مقبره ی شهید است از این زیارتگاه كه مورد توجه خاص شیعیان می باشد گرفت و نیز می نویسد: امام رضا علیه السلام در میان دوازده امام جانشین پیغمبر كه بعد از حضرت علی علیه السلام پسر عم و داماد حضرت محمد صلی الله علیه و آله شروع می شود مرتبه ی هشتم را دارا است و هر ساله 1000/000 نفر بزیارت مزار شریفش می شتابند تا روح خود را صفا بخشند و ایمان خود را استوار نمایند.
ساختمان مقدسی كه مزار حضرت در آن قرار داشته و افتخار دنیای شیعیان است در طی مرور نسلهای گوناگون تكمیل شده است و دارای دو خزانه است كه هر یك در جای خود بی نظیر و دارای قطعاتی است كه در تمام گیتی مانند ندارد.
در میان بزرگترین بانیان این زیارتگاه گوهرشاد همسر شاهرخ بود كه از نظر ایمانی كه داشت مسجد باشكوهی را كه بنام او موسوم است در مجاورت بقعه ی حضرت بنا كرد مرقد حضرت در نوع خود یكی از ثروتمندترین زیارتگاه آسیا است. سالیانه مبالغی زیاد پول و جواهرات و زمین و باغات بدان تقدیم می شود. دو صحن بزرگ - ضریح های نقره و درخشان
[ صفحه 70]
چراغهای زیبا و جواهرنشان و كاشی كاریهای استادانه جلب تحسین و حیرت هر بیننده را می نماید.
شهر مشهد كه سومین شهر بزرگ ایران است در اطراف این زیارتگاه بوجود آمده و یك مركز مهم تجارتی می باشد - خیابانهای عالی در این شهر ایجاد گردیده و برای زوار، خانه های متعددی ساخته شده تا مسافرینی را كه برای اظهار مراتب دینداری به این شهر مشرف می شوند در آن جا دهند.
طوس حریم حرم كبریاست
مدفن پاك شه پاكان رضاست
كعبه اگر خانه ی آب و گل است
طوس رضا كعبه ی جان و دل است
كعبه بود سجده گه خاكیان
طوس بود قبله ی افلاكیان
مهبط انوار الهی است طوس
جلوه گه حضرت شاهی است طوس
آینه ی سینه ی سیناست طوس
خوابگه بضعه ی موسی است طوس
نظر نائینی
قصبه ای بوده در طوس كه حمید بن قحطبه از طرف هارون حاكم آنجا بود و آنجا منزل شخصی و عمارت و باغی داشته است - حمید بن قحطبه علاوه بر آنكه از عمال و نمایندگان فاضل هارون بود در نزد هارون هم مقام شامخی داشت او محرم اسرار بود و زبان اخبار شاهد گفتار است.
روی اصل خصوصیتی كه هارون با حمید داشت چون در طوس بمرد او در خانه حمید بسناباد دفن كردند انجا باغی بود خوش منظر عبدالله مأمون پسرش روی قبر پدر قبه ای ساخت كه معروف بقبه ی هارونی شد.
مأمون بر خلاف پدر با علویین و هاشمیین خوش رفتار می كرد ولی آتش كینه ی دیرینه ی او فرونمی نشست و با آنكه حضرت امام رضا علیه السلام را از مدینه آورد كه خلافت باو بدهد و او را هم ولیعهد نمود با اینحال در نتیجه ی سعایت اطرافیان و شعله ور شدن آتش كینه ی دیرینه حضرت ر ضا را مسموم نمود و چون آ
حضرت را شهید نمود مأمون برای عوام فریبی جنازه ی حضرت را با تمام تشریفات سلطنتی برداشت و با احترام آن حضرت را در آن قبه دفن كرد ولی می خواست قبر هارون را قبله ی قبر امام هشتم قرار دهد موفق نشد و مرقد امام رضا علیه السلام قبله ی قبر هارون شد و در این موضوع اخبار بسیاری است كه چون خواستند قبر را بكنند هر اندازه كلنگ زنها جمع شدند و قدرت بكار بردند نتوانستند آنجا كه منظور مأمون بود حفر كنند تا بالاخره بالای سر هارون قبر كنده شد و آب در آن پدیدار شد و چند ماهی سپس خشك شد و جسم مبارك امام رضا علیه السلام را دفن كردند.
یكی از مستشرقین می نویسد: ایران كه جلال و عظمت باستانی آن مستغنی از هر بیانی است بر آستانهائی تقسیم شده كه مهم ترین آنها خراسان، آذربایجان، فارس و كرمان
[ صفحه 69]
است. مشهد در آستان خراسان واقع و بنای اصلی این شهرستان بعد از سیصد هجری یعنی در تقریبا 654 سال قبل آغاز گردید. سبب اصلی و علت نهائی آبادی مشهد وجود مقدس حضرت رضا بود كه در سناباد مدفون گردید. ازبكها در سال 925 هجری مشهد را متصرف، اهالی آن را قتل عام نمودند. پس از 21 سال شاه طهماسب آنرا پس گرفت و مجددا 61 سال دیگر باز محمد سلطان ازبك این شهر را تصرف و ساكنین آن را عرضه ی شمشیر قرار داد - در 1019 هجری سیصد و چهل و یك سال قبل خیابانی در برابر صحن مطهر احداث نمود و جانشین های او هم در هر موقع بزیارت مشهد موفق شدند بر عمران و آبادی آن افزودند گنبد مطهر بارگاه حضرت رضا در ششصد و سی و پنجسال قبل در زمان سلطنت غزنویان ساخته شد. در 524 سال قبل طلا پوشی آن بوسیله ی شاهرخ بعمل آمد و مسجد گوهرشاد را گوهرشاد همسر شاهرخ بنا نمود سپس هر شاهزاده كه بزیارت قبر مطهر حضرت موفق می گردید بر قسمتی از ساختمان آن افزوده یا شی ء نفیسی تقدیم آستان مبارك می نمود تا 124 سال قبل كه فتحعلی شاه صحن نو را تأسیس و بنا نمود.
مقام عالی و استان قدس حضرت رضا علیه آلاف التحیة الثنا نه تنها بر مسلمانان دنیا پوشیده نیست بلكه مورخین بیگانه هم بعظمت قدر و منزلت این امام اعتراف دارند گنبد - و مناره ی طلا زیارتگاه امام رضا امام هشتم در مشهد است و این شهر نام خود را كه بمعنی مقبره ی شهید است از این زیارتگاه كه مورد توجه خاص شیعیان می باشد گرفت و نیز می نویسد: امام رضا علیه السلام در میان دوازده امام جانشین پیغمبر كه بعد از حضرت علی علیه السلام پسر عم و داماد حضرت محمد صلی الله علیه و آله شروع می شود مرتبه ی هشتم را دارا است و هر ساله 1000/000 نفر بزیارت مزار شریفش می شتابند تا روح خود را صفا بخشند و ایمان خود را استوار نمایند.
ساختمان مقدسی كه مزار حضرت در آن قرار داشته و افتخار دنیای شیعیان است در طی مرور نسلهای گوناگون تكمیل شده است و دارای دو خزانه است كه هر یك در جای خود بی نظیر و دارای قطعاتی است كه در تمام گیتی مانند ندارد.
در میان بزرگترین بانیان این زیارتگاه گوهرشاد همسر شاهرخ بود كه از نظر ایمانی كه داشت مسجد باشكوهی را كه بنام او موسوم است در مجاورت بقعه ی حضرت بنا كرد مرقد حضرت در نوع خود یكی از ثروتمندترین زیارتگاه آسیا است. سالیانه مبالغی زیاد پول و جواهرات و زمین و باغات بدان تقدیم می شود. دو صحن بزرگ - ضریح های نقره و درخشان
[ صفحه 70]
چراغهای زیبا و جواهرنشان و كاشی كاریهای استادانه جلب تحسین و حیرت هر بیننده را می نماید.
شهر مشهد كه سومین شهر بزرگ ایران است در اطراف این زیارتگاه بوجود آمده و یك مركز مهم تجارتی می باشد - خیابانهای عالی در این شهر ایجاد گردیده و برای زوار، خانه های متعددی ساخته شده تا مسافرینی را كه برای اظهار مراتب دینداری به این شهر مشرف می شوند در آن جا دهند.
طوس حریم حرم كبریاست
مدفن پاك شه پاكان رضاست
كعبه اگر خانه ی آب و گل است
طوس رضا كعبه ی جان و دل است
كعبه بود سجده گه خاكیان
طوس بود قبله ی افلاكیان
مهبط انوار الهی است طوس
جلوه گه حضرت شاهی است طوس
آینه ی سینه ی سیناست طوس
خوابگه بضعه ی موسی است طوس
نظر نائینی